Бидний тухай
“Хөдөө аж ахуйн бирж” ХХК нь Засгийн газрын 2013 оны 30 дугаар тогтоол, Төрийн өмчийн хорооны 2013 оны 40 дүгээр тогтоолоор 2013 оны 03 дугаар сард байгуулагдсан бөгөөд Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн тухай хуулийн дагуу хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн арилжааг зохион байгуулах, түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэлтийн нэгдсэн тогтолцоог бий болгох үндсэн чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг байгууллага юм. Биржийн хувьцааг 100 хувь ХХААХҮЯ эзэмшиж, төрийн өмчит компанийн хэлбэрээр үйл ажиллагаа явуулж байна.
Биржээр арилжих бараа, түүхий эдийн жагсаалтыг хөдөө аж ахуйн асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн батлахаар хуульчилсны дагуу Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн сайдын 2013 оны А/35, А/135 дугаар тушаалаар биржээр арилжих бараа, түүхий эдийн жагсаалтад ноос, ноолуур, амьд мал, хүнсний буудай, тосны ургамал /рапс/-ыг, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын 2019 оны А-409 дүгээр тушаалаар мах, арьс ширийг нэмж жагсаалтад оруулан баталсан юм.
Одоогийн хүчин төгөлдөр мөрдөж буй хуулиар дээрх нэр төрлийн бараа, түүхий эдийг Биржээр арилжсан бол экспортод гаргах, түүнчлэн хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдэд анхан шатны тордолт хийж, чанар, стандартыг хангасан байх шаардлага тавьдаг юм.
Биржийн арилжаа нь биржийн байнгын гишүүн брокероор дамжуулан явагддаг бөгөөд биржийн арилжаанд бараа, түүхий эд арилжих зорилгоор гишүүнчлэлээр бүртгүүлсэн, биржийн арилжаанд оролцох зөвшөөрөлтэй хөдөө аж ахуйн салбарын үйлдвэрлэл эрхлэгчдээс бүрдсэн хоршоо, брокерын компани оролцдог.
Хөдөө аж ахуйн бирж байгуулагдсанаар хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн экспортын хяналт сайжрах, олон улсын жишигт нийцсэн, зах зээлтэйгээ уялдсан бодит үнэ тогтох, цаашлаад түүхий эд бэлтгэлийн нэгдсэн тогтолцоо бүрдэх, хөдөө аж ахуй, газар тариалангийн салбарын статистик тоо баримт үнэн бодитой гарах, улсын төсөвт төвлөрүүлэх татварын бааз суурь өргөжих, үндэсний үйлдвэрлэлийг дэмжих г.м маш олон давуу талууд бий болсон билээ.
Бид арилжааны зах зээлд оролцогчдыг түүхий эд бэлтгэлийн зохицуулалттай зах зээлд шилжүүлэх, олон улсын жишигт нийцсэн арилжааны платформыг нэвтрүүлснээр Монгол улсын аймаг, сум бүрээс ЦАХИМААР арилжаанд оролцох боломжоор хангаж, хөдөө аж ахуйн салбарын түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэгчид өөрийн хөдөлмөр, баялгийг зах зээлд зүй зохистой үнэлүүлэх, улмаар бизнесийн орчинд төлөвлөх боломжийг бүрдүүлж өгөх юм.
Эрхэм зорилго
Монголын хөдөө аж ахуйн салбарын бараа, түүхий эдийг бэлтгэн нийлүүлэх, хадгалах, тээвэрлэх, биржээр арилжих оновчтой тогтолцоог бий болгох замаар малчид, хоршоодын оролцоог нэмэгдүүлэх, үндэсний үйлдвэрийг чанартай түүхий эдээр хангах, экспортын орлогыг өсгөх нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
Алсын хараа
Нэр хүнд, Хариуцлага, Үнэнч шудрага зарчим, Мэргэшсэн боловсон хүчин, Ёс зүй, Дэвшилтэд технологи нэвтрүүлэн олон улсын стандарт загварт нийцсэн Хөдөө аж ахуйн бирж болох.
Гүйцэтгэх захирлын мэндчилгээ
Хөдөө аж ахуйн бирж” ХХК нь түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэгч малчин, тариаланч, хоршоо, үндэсний үйлдвэрлэгчдийн хооронд хийгдэх бараа, түүхий эдийн арилжаа, болон бараа, түүхий эдийг экспортод гаргах арилжааг зохих журмын дагуу зохион байгуулах, түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэлтийн оновчтой тогтолцоог бий болгох чиг үүрэг бүхий төрийн өмчит компани юм.
Хөдөө аж ахуйн салбарын бараа, түүхий эд бэлтгэн нийлүүлэх, хадгалах, тээвэрлэх, биржээр арилжих тогтолцоог хөгжүүлэх замаар малчид, хоршоодын оролцоог нэмэгдүүлэх, үндэсний үйлдвэрийг чанартай түүхий эдээр хангах, экспортын орлогыг өсгөх нөхцөлийг бүрдүүлэх зорилт тавин ажиллаж байна.
2013-2023 оны байдлаар нийтдээ 7 их наяд төгрөгийн үнийн дүн бүхий арилжаа зохион байгуулсан бол өнгөрөгч онд 968 тэрбум төгрөгийн арилжаа зохион байгуулсан жил байлаа. Бид биржийн арилжаанд оролцогчдын тоо нэмэгдүүлэх, хоршоо үйлдвэр холбосон арилжааг өргөжүүлэх, махны экспортыг нэг цонхны бодлогоор явуулах зорилгоор “Экспортын нэг цонхны систем”-ийг нэвтрүүлж, цахим бирж болох, арилжаа, төлбөр тооцооны иж бүрэн платформ системийн хүрээнд амьд малыг дуудлагаар худалдах, Бирж, татварын байгууллага болон биржийн байнгын бус гишүүн хоршооны хооронд “Багцын гэрээ”-ний системийг хөгжүүлж, гадаад хамтын ажиллагааны хүрээнд гаднын орнуудын биржүүдтэй хамтран ажиллах санамж бичиг байгуулах зэрэг томоохон гол гол арга хэмжээнүүдийг хэрэгжүүлэн ажиллалаа.
Цаашид бид Биржийн зах зээлийн зохицуулалт эрх зүйн орчныг сайжруулах, гадаад хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, биржийн дэд бүтцийг сайжруулах, мэдээлэл технологийн цахим шинэчлэлт хийхээр зорин ажиллаж байна.
Бидэнтэй хамтран ажилладаг байгууллагууд, хөдөө аж ахуйн түүхий эд бэлтгэгч малчид, хоршоо, үйлдвэр, түүхий эд худалдан авагч, биржийн гишүүн брокерууд та бүхэндээ ажлын амжилт хүсье.
Хүндэтгэсэн,
__oOo__
ГҮЙЦЭТГЭХ ЗАХИРАЛ Ц.БАТСАЙХАН
Ц.Батсайхан
Хөдөө аж ахуйн биржийн гүйцэтгэх захирал
Байгуулагдсан түүх
Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийг эдийн засгийн харилцаанд оруулах нэгдсэн тогтолцоог бий болгох зорилгоор Улсын Их Хурлаас 2011 онд баталсан “Хөдөө аж ахуйн гаралтай бараа, түүхий эдийн биржийн тухай” хуулийн хэрэгжилтийг хангах зорилгоор Монгол Улсын Засгын газрын 2013 оны 1 дүгээр сарын 26-ны өдрийн 30 дугаар тогтоол, Төрийн өмчийн хорооны 2013 оны 2 дугаар сарын 07-ны өдрийн 40 дүгээр тогтоолын дагуу “Хөдөө аж ахуйн бирж” ХХК-ийг үүсгэн байгуулснаар 2013 оноос Монгол Улсад анх удаа энэ салбарын бараа, түүхий эдийн зах зээлийн харилцааг биржийн тогтолцоогоор зохицуулах боломж бүрдсэн.
Он цагийн хэлхээ
Байгууллагын бүтэц
Төлөөлөн удирдах зөвлөл
| № | Овог, нэр | Албан тушаал | Сарын цалин хөлс | Цахим шуудан |
| 1 | Ц.Болорчулуун | ХХААХҮЯ-ны Бодлого төлөвлөлтийн газрын дарга, ТУЗ-ийн дарга | 1,100,000 | boohuu_69@yahoo.com |
| 2 | Г.Саран | ХХААХҮЯ-ны Төрийн захиргааны удирдлагын газрын дарга | 1,072,500 | saran@mofa.gov.mn |
| 3 | Ж.Батсайхан | ХХААХҮЯ-ны Мэдээллийн технологи, статистикийн хэлтсийн дарга | 1,072,500 | batsaikhan@mofa.gov.mn |
| 4 | Д.Бямбацэрэн | ХХААХҮ сайдын туслах | 1,072,500 | byambatseren@mofa.gov.mn |
| 5 | Д.Мөнхтамир | Татварын ерөнхий газрын Хуулийн хэрэгжилтийг хангах газрын дарга | 1,072,500 | munkhtamir2020@gmail.com |
| 6 | Н.Энхмандах | Эрдэнэс монгол ХХК-ийн хүний нөөцийн бодлого, төлөвлөлт хариуцсан мэргэжилтэн | 1,072,500 | enkhmandakh@erdenesmongol.mn |
| 7 | О.Баттулга | Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын даргын туслах | 1,072,500 | mergenbilguun95@gmail.com |
| 8 | М.Чингүн | “Дорнын цагаан хөлөг” ХХК, Гүйцэтгэх захирал | 1,072,500 | cchingun@gmail.com |
| 9 | Ч.Хишигбаатар | Эйч И Эм Глобал ХХК-ийн ТУЗ-ын дарга | 1,072,500 | bilegtk777@gmail.com |
| 10 | Б.Энхцэцэг | ХХААХҮЯамны Бодлого зохицуулалтын газрын мэргэжилтэн, ТУЗ-ын нарийн бичгийн дарга | 1,072,500 | enkhtsetseg@mofa.gov.mn |
Үйл ажиллагаа
Арилжаа
Төлбөр тооцоо
Гишүүнчлэл
Ложистик
Бидний төлөвлөж буй ажлууд
Хүнсний буудайн арилжаа
Бирж 2015 онд туршилтын журмаар ТЭДС-тай хамтран ажиллаж 1576 тонн хүнсний буудайн 872 сая төгрөгийн арилжааг зохион байгуулсан. Манай улс жилд дунджаар 400 мянган тонн буудай хураан авдаг ба 2021 оны байдлаар улсын хэмжээнд 571.1 мянган тонн хүнсний буудай хураан авснаас ХААДС 63.8 мянган тонн хүнсний буудайг тариаланчдаас өр төлбөрт болон худалдан авалтаар авсан байна. ХААДС-ийн өр төлбөрт авсан хүнсний буудайн тодорхой хэсгийг биржээр арилжих арилжааг зохион байгуулахаар бэлтгэл ажлыг ханган ажиллаж байна.
Амьд малын арилжаа
Хөдөө аж ахуйн салбарын нийт зах зээлийн хэмжээ жилд 3,7 их наяд гаруй төгрөг бөгөөд үүний 60 орчим хувь буюу 2,7 их наяд төгрөг орчмыг мал бэлтгэл эзэлдэг. 2021 онд 67,1 сая толгой мал тоологдсон ба жилд ойролцоогоор 24 сая малыг хүнсэнд хэрэглэж байна. Хүнсэнд хэрэглэдэг малын ихэнх хувийг Улаанбаатар хотын хэрэглэгчид хэрэглэдэг. Арилжааг амжилттай явуулахад манай орны газар нутгийн алслагдсан байдал, зам сүлжээ, дэд бүтэц зэрэг тодорхой бэрхшээлүүдтэй тулгарна. 2022 онд тодорхой аймгуудад амьд малын туршилтын арилжааг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Арьс, шир арилжаа
Монгол Улс жилдээ дунджаар 18-20 сая ширхэг арьс, шир бэлтгэдэг. Үүнээс 40 орчим хувь нь нийт 30 гаруй тэрбум төгрөгийн дүнтэйгээр экспортлогдож байна. Бирж 2022 онд арьс, ширний туршилтын арилжааг зохион байгуулахаар төлөвлөж байна.
Хамтрагч байгууллагууд
Бидэнтэй холбогдох
- info@mce.mn
- 70128779 70138779 70148779
- Баянзүрх дүүрэг, 13381 Энхтайваны өргөн чөлөө 18A-1, МХААХҮХолбооны байр, 2 давхар